تهران -ریاض ؛ دوستی در مرز احتیاط
تاریخ انتشار: ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۲۲۶۴۲
روابط دولت‌ها همواره از یک اصل متابعت می‌کند؛ این که خطرات و دشمنان مشترک میان آنها، پایه دوستی‌ها و یا آغاز آن می‌شود. اکنون تهران و ریاض با درک منظومه‌ای از تحولات که منطقه و جامعه جهانی را در برگرفته، ترجیح خود را از ادامه دشمنی و مناقشات فرساینده، بر تنش زدایی و ابراز علاقه برای شروع تازه در روابط تغییر داده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهم این است که روشن شود تهران و ریاض آیا در این دوران شبیه به ماه عسل روابط، اهداف کوتاه مدت، میان مدت و یا بلند مدت را در دستور کار خود دارند؟ هریک از موارد بالا، چشم اندازی متفاوت را پیش‌رو قرار می‌دهند. بسا از همین روست که دو طرف با احتیاط، گام‌های نزدیکی به یکدیگر را برمی‌دارند. اعتماد هنوز گوهر گمشده این نقطه عطف تازه در روابط دو کشور است. سایه سنگین گفت‌وگوهای امنیتی نسبت به گفت‌وگوهایی که لباس منافع اقتصادی را بر تن روابط تازه پوشانده، گواهی بر مدعای اعتماد نیم بندی است که همچنان طرف‌ها به یکدیگر ابراز می‌کنند. جالب این که در همین چارچوب، منطقه خلیج فارس در پهنه خاورمیانه، همچنان با مشکلات ساختاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. منطقه هنوز فاقد ساختار بازدارنده مبتنی بر همکاری منطقه‌ای برای امنیت آن است. در این حال اعزام هزاران تفنگدار امریکایی و ناوهای جنگی به منطقه بر شدت وضع ناآرام آن افزوده است. همچنان اختلافات میان دولت‌های منطقه پایدار است. رقابت‌های ایدئولوژیک – هژمونیک حتی به صورت تعدیل یافته، وجود دارد. کانون مناقشه خاورمیانه؛ یعنی اسراییل یک متغیر اصلی است و احساس تهدید هریک از دولت‌ها نسبت به هم پایان نیافته است. سرانجام اینکه منطقه همچنان با دو رویکرد مناقشه‌زا دست به گریبان است: هواداران نظام سنتی حاکم بر منطقه و آنان که خواستار تجدید نظر براین نظام بوده و در این راه تلاش می‌کنند.
واقعیت‌های جاری در منطقه و آنچه بر گونه تازه روابط تهران و ریاض قابل تفسیر و تحلیل است؛ پرهیز از تزریق بدگمانی و خوش‌بینی انتزاعی است. مرور سفر اخیر «حسین عبداللهیان» وزیر امور خارجه به ریاض و جده و گفت‌گوهایش با همتای سعودی خود «فیصل بن سلمان» و نیز «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان، دستمایه‌ای نزدیک به واقعیت در اختیار می‌گذارد. این دستمایه تفسیری – تحلیلی بیرون از این چارچوب نیست که درحال حاضر و به هردلیل، اکنون طرف‌ها بر سر حداقلی از اشتراک نظر، توافق کرده‌اند؛ این که در رفتارشان از چه چیزی پرهیز کنند. نه اینکه چه کاری را باید انجام دهند. این حداقل هم در نوع خود دستاوردی مهم و راهگشا برای ترمیم اوضاع در آشفتگی منطقه می‌تواند باشد. اگرچه هنوز تا دستاورد ملموس و روشن راه دراز باقی است.
امتیاز تهران و ریاض در رویکرد هشیارانه و تازه خود، یافتن نقطه تعادل در روابط پر تنشی است که سال‌هاست منطقه را دچار خود کرده است. شناسایی نقطه تعادل از سوی دو طرف، همانا پی بردن به این واقعیت است که هیچ‌یک قادر به حذف و یا نادیده گرفتن آن دیگری در معادلات منطقه نیست. آنان دریافته‌اند که ادامه بدگمانی‌ها بستر ساز فاجعه برای همه ساکنان منطقه خواهد شد. این درس دیپلماسی است که تلفیق استراتژی «توازن قدرت» با «دیپلماسی همکاری» اگر قادر به حذف اختلاف‌ها نیست، اما می‌تواند تأثیر آن را کاهش دهد. دو پایتخت این سو و آن‌سوی خلیج فارس، سرانجام دریافته‌اند که داشتن «زور» به تنهایی کافی نیست، بلکه مهارت داشتن در سیاست لازم است.
این هر دو، لازم و ملزوم یکدیگرند.
نگاه امیدوارانه به روابط تنش‌زدای تهران – ریاض با این خطر روبروست که عوامل تأثیرگذار می‌توانند هرلحظه آن را دچار آسیب کنند. عواملی چون اسرائیل؛ بلاتکلیفی در اختلافات هسته‌ای ایران و غرب؛ گسترش حضور نظامی ایالات متحده در آب‌های خلیج‌فارس؛ گروه‌های فلسطینی، مناقشات و بی‌ثباتی های جنگی در یمن، رقابت‌ها در عراق، سوریه و تا حدودی در لبنان و سرانجام تحریم‌ها علیه ایران. آنچه روشن است، اینکه تهران و ریاض، علاوه بر نتایجی که از تنش‌زدایی در روابط دوجانبه دنبال می‌کنند، اهداف راهبردی خود را نیز در سطح منطقه و جامعه جهانی در نظر دارند. بررسی هریک از این اهداف مجالی بیشتر می‌طلبد که از حوصله این سطور بیرون است. علی ایحال، نزدیکی تهران – ریاض را به فال نیک باید گرفت و برای حفظ، استمرار، گسترش و مصون ماندن آن از گزند تند روهای مرکز گریز، امیدوار بود.
منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: ایران و عربستان تهران و ریاض دولت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۲۲۶۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سالیوان: توافق دفاعی آمریکا با عربستان بدون رابطه ریاض با اسرائیل امکان‌پذیر نیست
مشاور امنیت ملی آمریکا گفت، اگر ریاض و تل‌آویو برای عادی‌سازی روابط موافقت نکنند، دولت بایدن با عربستان سعودی موافقت‌نامه دفاعی امضا نخواهد کرد و تاکید کرد: «شما نمی‌توانید یک بخش را از بقیه جدا کنید.»
به گزارش ایسنا، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا شنبه در مصاحبه‌ای با روزنامه «فایننشال تایمز» پیشنهادات اخیر مبنی بر اینکه در صورت امتناع رژیم صهیونیستی از دادن امتیاز به فلسطینیان، توافق دوجانبه بین دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و پادشاهی آل سعود مورد بررسی قرار می‌گیرد، رد کرد.
دولت بایدن برای تشویق ریاض به رسمی کردن روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی به‌عنوان بخشی از طرح‌هایی برای «تضمین صلح پایدار در خاورمیانه»، توافق سه‌جانبه‌ای را به‌ویژه بعد از هفتم اکتبر که عملیات صهیونیست‌ها علیه غزه به راه افتاد و برای هفت ماه است که ادامه دارد، تحت فشار قرار داده است.
ایالات متحده امیدوار است که از چشم‌انداز روابط با آل سعود و عادی‌سازی روابط دیگر کشورهای مسلمان، برای متقاعد کردن رژیم صهیونیستی برای موافقت با امتیازات قابل توجه به فلسطینی‌ها استفاده کند. اما بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بارها هرگونه حرکت به سوی راه‌حل دو دولتی برای درگیری طولانی تل‌آویو و فلسطین را رد کرده است.
سالیوان گفت: «چشم‌انداز یکپارچه تفاهم دوجانبه بین ایالات متحده و عربستان سعودی همراه با عادی‌سازی بین اسرائیل و عربستان سعودی، همراه با گام‌های معنی‌دار از جانب مردم فلسطین است. همه اینها باید با هم جمع شوند... شما نمی‌توانید یک قطعه را از بقیه جدا کنید.»
جیک سالیوان گفت جو بایدن قصد دارد به طور علنی «مسیر به سمت منطقه‌ای آرام‌تر را شرح دهد.»
مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: «انتظار دارم در ماه‌های آینده از رئیس‌جمهور بایدن و دیگران، بیشتر در مورد مسیری که ما معتقدیم می‌تواند اسرائیل امن‌تر و منطقه صلح‌آمیزتری ایجاد کند، بشنوید.»
او افزود: «تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که روی آنچه را که فکر می‌کنیم معقول است، کار کنیم و تلاش کنیم تا هر چه بیشتر کشورهای منطقه را با آن همراهی کنیم و سپس آن را ارائه کنیم و در نهایت این به عهده رهبری اسرائیل و مردم اسرائیل است که تصمیم بگیرند که آیا این راهی است که آنها می‌خواهند طی کنند یا خیر.»
دولت بایدن پیش از ۷ اکتبر به سمت توافقی برای عربستان سعودی برای سازش با تل‌آویو پیش می‌رفت که منجر به موافقت واشنگتن با یک پیمان دفاعی با ریاض و حمایت از برنامه هسته‌ای غیرنظامی آن در ازای امتیاز دادن رژیم صهیونیستی به فلسطینی‌ها می‌شد.
با این حال عملیات فلسطینی طوفان الاقصی و حمله تلافی‌جویانه صهیونیست‌ها به غزه این روند را تغییر داد، اما ایالات متحده و عربستان سعودی به بحث در مورد توافق احتمالی به‌عنوان بخشی از برنامه‌های گسترده‌تر پس از جنگ «برای تامین صلح در منطقه» ادامه دادند.
اما عربستان سعودی به صراحت اعلام کرده است که پس از ۷ اکتبر، رژیم صهیونیستی را ملزم به دادن امتیازات مهم‌تری به فلسطینی‌ها می‌کند و تاکید دارد که باید «گام‌های برگشت‌ناپذیر» را به سوی تشکیل کشور فلسطین ببیند.
اظهارات سالیوان در حالی مطرح شد که ویلیام برنز، رئیس سیا در قاهره بود، جایی که میانجی‌ها به دنبال متقاعد کردن حماس برای پذیرش پیشنهادی برای توافق هستند که منجر به آتش‌بس و آزادی اسرای صهیونیست می‌شود. میانجی‌ها امیدوارند که برای توقف شش هفته‌ای اولیه در جنگ میانجی‌گری کنند که سپس برای مذاکره در مورد آتش‌بس پایدار مورد استفاده قرار گیرد.
انتهای پیام
هفت مصدوم و کشته بر اثر برخورد سواری تارا و پراید در بویین میاندشت